Jovović: Moralni kapital koji su nam ostavili preci obavezuje da budemo vjerni sinovi i šćeri Crne Gore
Foto: Matica crnogorska
Predstavnici Matice crnogorske predsjednik Ivan Jovović i generalni sekretar Ivan Ivanović tradicionalno su bili gosti Lučindanskih susreta u Zagrebu, 26. po redu, koji su ove godine protekli u znaku obilježavanja dva velika istorijska datuma-120 godina od donošenja prvog crnogorskog Ustava i 80 godina od pobjede nad fašizmom.
Lučindanske susrete organizuju Nacionalna zajednica Crnogoraca Hrvatske i Društvo Crnogoraca i prijatelja Crne Gore „Montenegro“ iz Zagreba posljednje subote u oktobru.
Ovog vikenda, proslavi su prisustvovali brojni predstavnici javnog i kulturnog života, dijaspore, lokalne vlasti iz Zagreba koja je finansijski podržala okupljanje, i ambasador Crne Gore u Hrvatskoj Dejan Vuković.
Grad-gost 26. Lučindanskih susreta je bio Bar čije je KUD „Jedinstvo“ uveličalo proslavu.
Pozdravljajući zvanice, Jovović je ukazao na kontinuiranu saradnju Nacionalne zajednice Crnogoraca Hrvatske i Matice crnogorske u obilježavanju Lučindanskih susreta, “čiji je cilj afirmacija i jačanje crnogorskog nacionalnog i državnog identiteta u Crnoj Gori i u crnogorskom iseljeništvu”.
-Projekti, odnosno programi Nacionalne zajednice Crnogoraca Hrvatske predstavljaju osmišljenu intelektualnu platformu kako se njeguje istorijska svijest crnogorskog naroda u iseljeništvu, preko obilježavanja značajnih datuma crnogorske istorije.
Ove godine manifestacija je u znaku dva velika istorijska datuma, 120 godina od donošenja prvog crnogorskog ustava i 80 godina od pobjede nad fašizmom.
Oba datuma treba sagledati u datom vremenskom kontekstu, s obzirom da njihovo značenje nosi obavezu kulture sjećanja, odnosno trajnog pijeteta.
Obilježavanje jeste civilizacijska obaveza današnjih generacija, jer takvi krupni istorijski događaji jesu markeri identiteta koji nam mogu biti putokaz u vremenu koje je danas puno izazova za crnogorski narod i opstanak Crne Gore kao suverene države, gdje se uvijek u prelomnim trenucima možemo pozvati i prepoznati u iskustvima naših predaka-naveo je Jovović.
Donošenje Ustava iz 1905. za Knjaževinu Crnu Goru predstavlja mnogo više od pravnog akta, dodao je, ističući da je njegovim usvajanjem crnogorski narod i de iure zaokružio dug proces transformacije iz arhaičnog u moderno društvo.
-To je stvorilo pretpostavke za nastanak parlamentarne demokratije i razvoj državnih institucija.
Ustav iz 1905. podijelio je istorijsku sudbinu Kraljevine Crne Gore, čije odredbe su zgažene nasilnom aneksijom koja je formalno imala verifikaciju u odlukama nelegalne i nelegitimne Podgoričke skupštine iz 1918.
Iako je nezahvalno praviti neke istorijske paralele između prvog i važećeg Ustava Crne Gore iz 2007, jasno se prepoznaju tendencije posljednjih godina koje su usmjerene prvenstveno na promjenu karaktera Crne Gore kao građanske i sekularne države, gdje se političkim mešetarenjem derogira krovna institucija pravosudnog sistema – Ustavni sud, što sve ukupno dovodi u pitanje kredibilnost Crne Gore u evropskim integracijama.
Kao što je doajen savremene crnogorske pravne nauke pokojni akademik Mijat Šuković jasno utvrdio da je prvi ustav Crne Gore bio izraz duha crnogorskog državnog, kulturnog i ukupnog integriteta i subjektiviteta u crnogorskoj istorijskoj vertikali, tako se i danas od političkih i intelektualnih krugova zahtijeva odbrana proklamovanih vrijednosti utemeljenih obnovom crnogorske nezavisnosti na referendumu 2006. čiji je duh materijalizovan u Ustavu Crne Gore iz 2007.-ukazao je predsjednik Matice crnogorske.
-Odbranu crnogorske ustavnosti, pored svih preporuka Venecijanske komisije i inih međunarodnih organizacija, moramo organizovati mi sami, kao što su naši preci bez bilo kakve pomoći sa strane podigli prvi antifašistički ustanak 13. jula 1941. u porobljenoj Evropi.
Crnogorske partizanske brigade bile su okosnica otpora okupatoru i domaćim kolaborantima.
One su zajedno sa ostalim partizanskim jedinicama sa prostora bivše Jugoslavije oslobodile zemlju od fašističkog terora, ali su i svojom pobjedom istovremeno stvorili uslove za ravnopravnost naroda i rušenje unitarnog koncepta Jugoslavije, što potvrđuju, između ostalog i odluke AVNOJ-a koje su bile osnov za međunarodno priznanje granica svih država nastalim na neuspješnoj jugoslovenskoj konstrukciji.
Uprkos navedenom, antifašizam je civilizacijska tekovina koja je ugrađena u temelje savremene Evrope i čini neizostavnu odrednicu savremenog crnogorskog identiteta, te svaki pokušaji nenaučnog revizionizma ugrožavaju društvenu koheziju, bespotrebno bude atavizme iz prošlosti, što je u krajnjem usmjereno protiv progresa svake društvene zajednice, odnosno države.
Jubilej 80 – godišnjice pobjede nad fašizmom istovremeno trebamo posmatrati i kao opomenu, s obzirom da fašizam, odnosno njegova ideologija i pokreti bez obzira što su vojno poraženi 1945. u prethodnim godinama i decenijama pokazuju vitalnost u destruktivnim procesima, zbog čega smo okruženi raznim spomen obilježjima i nazivima ulica ratnih zločinaca-kazao je Jovović.
Posljednjih Godina, dodao je, “pokleknula je i Crna Gora i postala poprište takvog revizionizma mada još uvijek postoje jaki nukleusi koji čuvaju tekovine antifašističkog nasljeđa Crne Gore”.
-Jedna od takvih organizacija je Matica crnogorska.
Prisjećajući se slavnih datuma crnogorske istorije s početka i sredine XX vijeka potvrđujemo i na ovom mjestu da poštujemo i njegujemo tradiciju i cijenimo žrtve koje su date za slobodu Crne Gore, jer krupni moralni kapital koji su nam ostavili u zaostavštinu naši preci, obavezuje nas da budemo vjerni sinovi i šćeri naše Crne Gore-zaključio je Jovović.
