.jpg)
.jpg)
Iz pera Đorđa Gregovića: “Božji dani” svakog našeg malog mista (VIDEO)
Autor: Radomir Petrić
Foto: Feral.bar
U Kući maslina u Starom Baru večeras je promovisana nova knjiga pisca Đorđa Gregovića iz Petrovca-“Božji dani”, koju je ove godine objavio podgorički ZUNS.
U svom literarnom kaleidoskopu Gregović je posložio 17 priča o svom malom mistu, odnosno, svakom mediteranskom gradu iz onog, analognog vremena.
-Ovo je zbirka istinitih i poluistinitih priča o mom Petrovcu iz prošlog vijeka, neke su potpuno istitnite, neke su književno obrađene, predstavljaju jedinstvenu cjelinu.
Neki od junaka ovih priča su i dalje živi-rekao je pored ostalog o svojim temama i svojim junacima Gregović.
Na početku promocije, Gregović je predstavio svoje, kako ih je nazvao- poveznice sa Barom, od porodičnih do školskih, ističući da je u Baru završio Gimnaziju.
Autor je potom iz zbirke pročitao priču “Plavi Jadran” koja je, pokazalo se, postavila scenu za razgovor o ovoj knjizi.
-Ovo je knjiga o bilo kom malom mediteranskom gradu, bio on u Alžiru, Hrvatskoj, Španiji ili Crnoj Gori, o načinu na koji je funkcionisao.
Ovako je funkcionisao i Barski Pristan dok ga je bilo, ovako su funkcionisali i funkcionišu svi gradovi duž mora.
Ovo je knjiga koja govori o Mediteranu prije svega, a priča “Plavi Jadran” mi je od svih najubjedljivija jer je u njoj Đorđe na svom terenu, ponaša se kao stari barba koji priča o onome što zna, a zna sve o svom gradiću.
Rečenica Đorđa Gregovića je kratka, fantastično jasna, kao da je bio nekada novinar- ocijenio je novinar i publicista Željko Milović.
Prema njegovim riječima, kompletna knjiga je dvojaka:
-Tamo gdje je prisutan felinijevsko-pazolinijevski šmek, Đorđe pliva kao riba u vodi, i čitalac uspijeva ono što je najbitnije- da vizuelizuje te priče, i to je i za čitaoca i za autora najbitnije.
Moram reći i ovo-nekad davno, u ponudi jugoslovenskih TV stanica bio je i crtani film koji je imao poentu u rečenici: „Đorđe je u stvari lisac“.
Bio je to film o liscu koji se maskira kako bi došao do svog plijena, a psi ga razotkriju i kažu ovu čuveni sintagmu, koja je poslije ušla u urbani život mladih.
Čak je postojao i rok bend sa tim imenom.
Čitajući ovu knjigu, shvatio sam da je mnoga sopstvena razmišljanja Gregović poklonio likovima koje je stvarao, da mnoge njegove rečenice izgovaraju likovi u knjizi, da događaji kojima je prisustvovao ili ih proživio, ili oni izmaštani događaji predstavljaju radnju i sudbine glavnih junaka...
Svi dobri pisci posežu za tim, i svi su tako 'maskirani, i svi su u stvari lisci. I ovaj Đorđe je u stvari lisac-poentirao je Milović.
Navodeći da se sa Gregovićem poznaje još iz srednjoškolskih dana, književnik Savo Markoč je predstavio svoje viđenje ovih priča, napominjući da je dogovor za ovakvu promociju skovan prije mjesec u “Dablinu”, uz podsjećanja na stare dane i knjige koje su ih obilježile, “a jedna od njih bila je i “Let iznad kukavičjeg gnijezda”.
-Mark Tven je rekao jednom da je istina ponekad čudnija od fikcije, a ovako iskombinovane, kako ih je Đorđe posložio, najslađe se i najlakše čitaju.
Junaci Gregovićevih priča su ujedno i režiseri i glumci, a Đorđe im tu dođe kao neki asistent režije, ali ne bilo koji i ne bilo kakav, već onaj koji se u sve to mnogo bolje razumije i od jednih i od drugih, i onda sve to pomno, tiho, iz prikrajka fotografiše i zapisuje.
Nije ništa novo ako kažem da svi mi imamo oči, ali, ne vidimo baš sve isto, i svi mi imamo uši, ali, ne čujemo baš sve isto.
Kod Đorđa Gregovića su njegove oči i uši taman onakve da bismo imali jednu ovakvu knjigu pred nama, a to je dar-istakao je Markoč.
On je potom komentarisao “nekih šest-sedam” priča koje je izdvojio iz zbirke uključujući Plavi Jadran”, kao i priču “Taisa” o djevojci koja prema riječima samog autora potiče iz porodice belogardejaca koji su nakon Oktobarske revolucije dvadesetih godina prošlog vijeka iz Rusije prebjegli u Jugoslaviju “a koja se nastanila u Petrovcu, izgleda da nisu mogli da idu zapadnije”.
-Svi primorski gradovi su preslikani, oni mali iz doba o kojem piše Đorđe-ako nisu rođena braća, onda su barem braća po materi-akcentovao je Markoč.
U živom i spontanom razgovoru sa Markočem i Milovićem, ali i dijelom posjetilaca-starih školskih drugova iz Bara, koji je moderirao Gregović, nizale su se reminiscencije na vrijeme o kojem govori ova zbirka priča, popularnu italijansku kulturu-filmove, muziku, knjige, ali i na nekadašnji Petrovac, te Bar i Pristan.
Đorđe V. Gregović rođen je 1963.
Objavio je dva romana-Grande dormidor (1999 – Samizdat B-92, Beograd, drugo izdanje 2021) i Histerije Beograda (2003 – Partenon, Beograd, drugo izdanje 2019), kao i zbirke pripovjetki i priča Nevidljivi putnici (2022 – Liberland, Beograd) i Božji dani.
U štampi je i autorov Atlas Paštrovića (brevijar, biografije, eseji i pustolovine), a u pripremi i zbirke priča Kazino Domovina i Priče za djecu i odrasle.
Gregović je i autor eksperimentalnog filma “Čovjek koji nije postojao”, izložbi “Sjenka muzike” i “Digitalna memorija Budve”.
U društvu je prepoznat i kao pokretač i urednik regionalnog festivala književnosti i muzike “Knjiga pod Feral”, koji se održava od 2019. godine, kao i rezidencijalnog projekta za pisce iz ex-YU “Pokretne književne kolonije”.
Njegov glas se čuo devedesetih godina XX vijeka na Radio Budva i Radio B-92.
